Zeynep İnanoğlu’nun 2008’de tez konusu yaptığı sistemle, ‘Ses dalgalarından orijinal ses üretilmesi’ ilk kez 1999’da ABD’nin Los Alamos laboratuvarında kanıtlandı. Buna göre, makineye tanımlanan sese duygu bile yüklemek mümkün.
Cüneyt Özdemir’in eşi Zeynep İnanoğlu’na Barselona Avrupa Sinyal İşleme Konferansı’nda ödül getiren ‘Seslerin farklı duygulara dönüştürülmesi” çalışması Gazeteci Nazlı Ilıcak’a da ilham vermişti. Ilıcak 3 yıl önce yazdığı bir makalede Başbakan Erdoğan’ı da örnek vererek bu sistemle nasıl tuzak kurulacağını anlatmıştı. Ilıcak’ın yazısının bugün yaşananları birebir anlatması akıllarda soru işareti yarattı.
Son günlerde sıkça tartışma konusu olan montajlı/dublajlı tuzağın sırrı çözüldü. Cambridge Üniversitesi ve Zeynep İnanoğlu’nun ayrı ayrı üzerinde çalıştığı iki proje, ses dalgaları üzerinde oynanarak orijinal ses üretilebileceğini ortaya koydu. İlk kez 1999’da Meksika Los Alamos National Laboratuarı’nda kullanılan yöntemle General Carl W. Steiner ve Colin Powell’ın sesi taklit edildi. Gerçeğinden ayırt edilemeyen sistem şöyle çalışıyor: Orijinal ses özel bir şifreleme yöntemiyle bir makinaya tanımlanıyor. Laboratuvar ortamında ses dalgalarının yüksekliğiyle oynanarak istenilen kelimeler, cümleler söylettirilebiliyor. Bununla da kalmayıp, aynı sese kızgınlık, şaşkınlık ve üzüntü duyguları yüklenebiliyor.
İki ayrı tez konusu oldu
Türker İnanoğlu ve Gülşen Bubikoğlu’nun kızları Zeynep İnanoğlu’nun 2011 yılında ödül alan ‘Seslerin farklı duygulara dönüştürülmesi’ tezi bugünlerde paralel güçler tarafından Başbakan Erdoğan’a kurulan tuzağa ışık tutacak nitelikte. Dünyanın en prestijli yayınlarından Speech Communication dergisinde yayımlanan teze göre, iki farklı kişi bir makineye uzun süre konuşuyor ve makine bu sesleri modelliyor. Daha sonra o modelleri birbirine dönüştürüyor. Bir kişinin seslendirdiği konuşma metni hedefte olan kişinin sesinden verilebiliyor. Hatta o konuşmalara heyecan kızgınlık gibi duygular katılabiliyor.
Paralel yapı kullandı mı
Zeynep İnanoğlu’nun ödül aldığı tezde imzası bulunan Steve Young’ın Cambridge Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirdiği ‘Ses Dönüşümü’ (Voice Morphing) projesine göre ise seslendirilen bir konuşma metni hedef alınan başka bir kişinin sesinden veriliyor. Önce konuşmanın sinyallerini ortaya çıkarmak için matematiksel bir model geliştiriliyor. İkinci olarak insanlara konuşmacıyı tanıması için çeşitli akustik ipuçlarını makineye tanımlıyor. Bir sesten çıkan konuşmayı başka bir konuşmaya çevirebiliyor. İşlem ses dalgaları üzerinde oynayarak yapılıyor. Bu tekniği paralel yapının kullanıp kullanmadığı ise soru işareti.
ILICAK TUZAĞI 3 YIL ÖNCE YAZDI
Ünlü bir ailenin kızı, aynı zamanda gazeteci yazar Cüneyt Özdemir’in eşi Zeynep İnanoğlu’nun Barselona Avrupa Sinyal İşleme Konferansı’nda ödül alan çalışmasını gazeteci Nazlı Ilıcak 28 Ağustos 2011 tarihinde köşesine taşıdı. Ilıcak köşesinde İnanoğlu’nun şu sözlerine yer verdi: Meselâ, 15 dakika sizi konuşturalım, 15 dakika da başkasını. Makine, sesleri modelliyor, sonra o modelleri birbirine dönüştürüyor. Sizin konuştuklarınızı bir başkası konuşabiliyor.
Başbakan’ı örnek verdi
Aynı prensipten yola çıkarak, duyguları da yansıtacak bir çalışma gerçekleştirdim. Gerekli vurguları yapmak suretiyle, konuşmaya mutlu, heyecanlı ya da sinirli bir hava verebiliyoruz. Nazlı Ilıcak yazının sonunda ‘bu sistem ile ne yapabilir’ sorusuna Başbakan Tayyip Erdoğan örneğini vererek şöyle yazdı: Tayyip Erdoğan’ın ses kayıtlarını alıp, iyice temizleyebilirler. Toplanan bu verilerden hareketle, onun gırtlak ve ağız modelini makinede yaratıp, yazılan herhangi bir metni, makinenin Tayyip Erdoğan’ın sesiyle okumasını sağlayabilirler. Kelimeleri bir araya getirip, yeni söylemler oluşturmuyorlar; modeli istedikleri gibi konuşturabiliyorlar. Ayrıca, sözleri, öfkeli ya da duygusal bir havada aktarabiliyorlar. Gizli ses kayıtlarıyla siyasi ortamın karıştırıldığı bir dönemde, Zeynep Özdemir’in faaliyetleri, olaylara farklı boyut kazandırabilir.
Ama o, tabii ki bu gibi konuların tamamen dışında. Zaten çalışmasının bir bölümünü, Google’a sattı. Bu yazıdan 5 gün sonra 2 Eylül 2011 tarihinde Cüneyt Özdemir kendi köşesinde yine ses kayıtlarını kaleme aldı.
'MONTAJ OLABİLİR'
Radikal gazetesi’nde ‘Mehmet Metiner’in ses kaydı montaj olabilir mi?’ başlıklı yazısında (2 Eylül 2011) Cüneyt Özdemir ses montajının çok kolay bir şekilde yapılabileceğini yazdı: “... Tıpkı Metiner taktiğinde olduğu gibi “Bu ses bana ait ama montaj yapmışlar” deniliyordu. Açık söyleyeyim, düne kadar ciddi ciddi bu feryatları dinleyip kesinlikle ciddiye almıyordum. Gelin görün ki bu konuda çalışan bilim insanlarının çalışmaları artık bunun teori ve pratikte mümkün olduğunu gösteriyor. Yani siz, hedefe aldığınız bir insanın sesini yeterince uzun bir süre kaydedip, daha sonra bu sesi matematiksel olarak kodlayıp, oldukça karışık bir şifreleme sistemi kullanarak bir makineye öğretebiliyorsunuz. Daha doğrusu, gerekli kodları yazdığınız zaman makine kendisi öğrenmeye başlayabiliyor. Yani ‘Yapay Zekâ’ dediğimiz şey artık fütüristik filmlerde değil hayatımızın ortasında gelişebiliyor. Sonuç ise mükemmel olmasa da gerçeğine çok yakın! Havaalanı anonslarında duyduğunuz soğuk metalik sesten bahsetmiyorum. Gülen, heyecanlanan, korkan, yani tamamen insani duygularla bezenmiş, bildiğiniz insan konuşmasından bahsediyorum. Gördüğüm ve dinlediğim öyle bir sistem ki bundan sonra pek çok mahkemede kanıt olarak sunulabilecek ses kayıtlarını da çürütmeye yetecek bir teknolojinin hayatta var olduğu anlamına geliyor.”
Powell’in sesi kopyalandı
‘Ses Dönüşümü’ (Voice Morphing) sistemi Meksika Los Alamos National Laboratuarındaki araştırmacılar tarafından 1999 yılında geliştirildi. Araştırmacılar bu yolla ABD generallerini seslendirdi. General Carl W. Steiner’ın 10 dakikalık bir ses kaydından sesi alınarak kullanıldı ve General’e ‘Beyler, bugün buraya size ABD hükümetin devirdiğimizi açıklamak için çağırdık’ dedirtildi. Diğer kopyalanan seslerden biri de Colin Powell oldu.
Powell’a ‘Beni esir alanlar bana iyi bakıyorlar’ cümlesi söyletildi. Los Alamos Ulusal Laboratuarı New Mexico’da kurulu Los Alamos National Security, LLC (LANS),tarafından işletilip yönetilen, ABD Enerji Bakanlığı’na bağlı bir ulusal laboratuar.
Star
0 Yorumlar