Türkiye Irak’a olan 12 milyar dolarlık ihracatının yaklaşık 8 milyarlık bölümünü Kuzey Irak’a yapıyordu.
Başta Musul olmak üzere K.Irak Türkiye’nin ikinci büyük ihracat pazarını oluşturmaktadır.
Sadece bu yaz aylarında IŞİD nedenli ile ülkeye yapılan ihracat yüzde 53,6 düşmüş durumda.
Kuzey Irak’a yapılan ihracatın bu nedenle yüzde 46 kan kaybettiği belirtiliyor
ABD’nin müdahalesine kadar geçen 10 günlük süreçte ticaret neredeyse durmuştu.
Türkiyeli işadamları IŞİD varlığı ve tehditi nedeni ile Kuzey Irak’taki yatırımlarını ise askıya almak zorunda kaldılar.
Gelişmeler nakliye sektörüne de yansımış durumda.
Irak’a giden taşımalar geçen ayın verilerine göre yarı yarıya azaldı!
Düşüşü değerlendiren bazı iş dünyası temsilcileri, böyle gitmesi durumunda yılsonuna kadar düşüşün yüzde 80’e yaklaşacağını iddia ediyorlar.
Peki, IŞID'in bölgeye saldırması sonucunda ortaya çıkan bu tablo karşısında kazanan kimler?
Irak’la Türkiye arasındaki ticaret hacmi, 2013’te 12 milyar dolara ulaşmıştı. Ancak 2 Temmuz 2014 sonrası Türkiye İhracatçılar Meclisi, Irak’a ihracatın yüzde 21 oranında düştüğünü, ikinci sıradan üçüncü sıraya gerileyerek İngiltere’nin arkasında kaldığını belirtti.
İngiltere!
IŞİD saldırıları sonucunda ve bugün ortaya çıkan tabloda, bölgede Türkiye'nin kazancı her geçen gün düşerken, İngilizler karlarını katlıyor!
Meseleyi biraz daha açalım...
Türkiye'nin Almanya'dan sonra en fazla ihracat yaptığı ülke olan Irak'ta yaşanan iç karışıklık, bölgeye geçen yıl 12 milyar dolarlık ihracat yapan Türk şirketleri ikinci ihracat pazarını kaybediyor.
Bir örnekle meseleyi somutlaştıralım!
“Türkiye'den Irak'a ihracatın yüzde 60'ı K.Irak’a yapılıyor.
Uluslararası Nakliyeciler Derneği'nin (UND) verilerine göre, geriye kalan yüzde 40'lık bölüm ise Irak'ın orta ve güney bölgelerine gönderiliyor.
ABD'nin Irak işgali sonrasında bölgede 83 Türk TIR şoförünün öldürülmesi nedeniyle, Türk taşıma firmaları Irak'ın orta ve güney bölgelerine sefer yapmıyor.
Bunun yerine Türk TIR'ları taşıdıkları malları, Kürt bölgesindeki Duhok ve Zaho'daki lojistik merkezlerine indiriyor. Iraklı ve Kürt taşımacılar da bu malları lojistik merkezlerden alıp ülkenin orta ve güney bölgelerine, yani Bağdat ve Basra'ya taşıyor. Şimdi IŞİD'in Musul ve çevresinde kontrolü ele geçirmesiyle bu taşımalar durmuş durumda.”
**Erbil!
Türkiye'nin ihracatında merkez nokta çatışmaların uzağındaki Erbil, çatışmaların Kürt bölgesine sıçrama ihtimali nedeniyle ülkenin orta ve güney bölgelerinden yeni sipariş alınmıyor.
Irak ile ticaret yapan işadamları, IŞİD krizinin uzaması halinde 8 milyar dolarlık ihracat gelirinin kesileceğini belirtiyor.
**Musul!
Ülkenin en büyük ikinci kenti konumundaki Musul ve çevresinin Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) tarafından ele geçirilmesi, dünyanın önemli petrol tedarikçilerinden biri olan Irak'ta ticari hayata darbe vurmuş durumda.
Irak'ın en büyük dış ticaret partnerlerinin başında gelen Türkiye ise bu krizden en çok etkilenecek ülkelerin başında geliyor.
***
Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'nin Almanya'dan sonra en fazla ihracat yaptığı ikinci ülke olan Irak'a 2013'te 11 milyar 949 milyon dolar ihracat yapıldı. Bölgeye başta hububat, demir-çelik, elektronik alet, makine ve bitkisel yağ olmak üzere her kalemde mal ihraç ediliyor.
Türk TIR'ları Irak'a yılda yaklaşık 700 bin sefer gerçekleştiriyor. Özellikle K.Irak Yönetimi ile Türkiye arasındaki ticaret yoğunluğu dikkat çekmektedir.
Öyle ki, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'nin Ortadoğu'ya açılan en büyük sınır kapısı olan Irak sınırındaki Habur Sınır Kapısı, dünyanın en işlek sınır kapısı olarak bilinen ABD-Meksika sınırındaki El Pas-Juarez Sınır Kapısı'nın yıllık geçiş ortalamasını yakalamış durumdaydı!
Peki, Sonra ne oldu?
Suriye’de faaliyet gösteren IŞİD örgütü bir anda hedef değiştirerek K.Irak bölgesine Musul’a taarruza geçiyordu.
*Musul’un, Türkiye’nin Ticaret gelirleri açısından önemini ve Musul’da sadece Türkiye büyükelçiliğinin bulunduğunu gözlerden kaçırmayalım.*
IŞİD’in Musul’u ele geçirmesi ve Türkiye büyükelçiliğini basması sonrasında yukarıda da belirttiğimiz üzere tüm yapbozları birleştirdiğimizde oldukça manidar bir tablo ortaya çıkmaktadır.
Sonuç; IŞİD’in başta Musul olmak üzere K.Irak bölgesine saldırması sonucu K.Irak ve Irak’a yapılan ihracatın yüzde 21 oranında düştüğü bunun sonucunda Türkiye’nin bölgede ikinci sıradan üçüncü sıraya gerileyerek İngiltere’nin arkasında kalması ve İngiltere’nin bölgede Ticaret hacmini arttırması bölgede yaşananları bu açıdan gözler önüne sermektedir.
FATİH KELEŞ
https://www.facebook.com/trfatihkeles
https://twitter.com/fatihkeles
0 Yorumlar